ਬਾਰ ਬਾਰ = ਮੁੜ ਮੁੜ, ਸਦਾ, ਹਰ ਵੇਲੇ ।
ਗਾਵਉ = ਗਾਵਉਂ, ਮੈਂ ਗਾਉਂਦਾ ਹਾਂ ।
ਗਮਿ = ਗਮ ਕੇ, ਜਾ ਕੇ, ਅੱਪੜ ਕੇ ।
ਗੁਰ ਗਮਿ = ਗੁਰੂ ਪਾਸ ਜਾ ਕੇ, ਗੁਰੂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਅੱਪੜ ਕੇ ।
ਹਰਿ ਕਾ ਭੇਦੁ = ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਭੇਤ, ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਦਾ ਭੇਤ, ਉਹ ਡੂੰਘਾ ਰਾਜ਼ ਜਿਸ ਨਾਲ ਪਰਮਾਤਮਾ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ ।
ਪਾਵਉ = ਪਾਵਉਂ, ਮੈਂ ਲੱਭ ਰਿਹਾ ਹਾਂ, ਮੈਂ ਲੱਭ ਲਿਆ ਹੈ ।
ਸੁ = ਉਹ ।
ਸੁ ਭੇਦੁ = ਉਹ ਭੇਤ ।
ਆਦਿਤ = {ਸ਼ਕਟ. ਆਦਿÄਯ, ਆਦਿਤÎ} ਸੂਰਜ ।
ਆਦਿਤ = ਆਇਤ, ਐਤ ।
ਆਦਿਤ ਵਾਰ = ਐਤਵਾਰ ।
{ਨੋਟ: = ਇਹ ਦਿਨ ਸੂਰਜ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਹੈ, ਇਹ ਦਿਨ ਸੂਰਜ ਦਾ ਮਿਥਿਆ ਗਿਆ ਹੈ} ।
ਕਾਇਆ = ਸਰੀਰ ।
ਮੰਦਰ = ਘਰ ।
ਮਨਸਾ = ਫੁਰਨੇ ।
ਥੰਭ = ਥੰੰਮ੍ਹੀ, ਸਹਾਰਾ ।
ਅਹਿ = ਦਿਨ ।
ਨਿਸਿ = ਰਾਤ ।
ਅਖੰਡ = ਅਟੁੱਟ, ਲਗਾਤਾਰ ।
ਸੁਰਹੀ = ਸੁਰਭੀ, ਸੁਗੰਧੀ, ਭਗਤੀ ਨਾਲ ਸੁਗੰਧਤ ਹੋਈ ਸੁਰਤ ।
ਜਾਇ = ਤੁਰੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਾਰੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ।
ਤਉ = ਤਦੋਂ ।
ਅਨਹਦ = ਇਕ = ਰਸ ।
ਬੇਣੁ = ਬੀਣਾ, ਬੰਸਰੀ ।
ਸਹਜ ਮਹਿ = ਸਹਿਜ ਅਵਸਥਾ ਵਿਚ, ਮਨ ਦੀ ਅਡੋਲ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ।
ਬਾਇ = ਵੱਜਦੀ ਹੈ ।
ਸੋਮ = ਚੰਦ੍ਰਮਾ ।
ਸੋਮਵਾਰ = ਚੰਦ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਦਿਨ ।
ਸੋਮਵਾਰਿ = ਸੋਮ ਦੇ ਦਿਹਾੜੇ ।
ਸਸਿ = ਚੰਦ, ਚੰਦ ਦੀ ਠੰਢ ।
ਸਸਿ ਅੰਮਿ੍ਰਤੁ = ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਅੰਮਿ੍ਰਤ ।
ਝਰੈ = ਵਰ੍ਹਦਾ ਹੈ ।
ਚਾਖਤ = ਚੱਖਦਿਆਂ ।
ਬੇਗਿ = ਤੁਰਤ, ਛੇਤੀ ।
ਸਗਲ = ਸਾਰੇ ।
ਬਿਖੁ = ਜ਼ਹਿਰ, ਵਿਕਾਰ ।
ਹਰੈ = ਦੂਰ ਕਰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ।
ਰਹੈ ਦੁਆਰਿ = ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਦਰ ਤੇ ਟਿਕਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ।
ਮਤਵਾਰੋ = ਮਤਵਾਲਾ, ਮਸਤ ।
ਮੰਗਲ = {ਮਜ਼ਗਲ ਠਹੲ ਪਲੳਨੲਟ ੰੳਰਸ} ਮੰਗਲ ਤਾਰਾ ।
ਮੰਗਲਵਾਰ = ਮੰਗਲ ਤਾਰੇ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਦਿਨ ।
ਲੇ = ਲੈਂਦਾ ਹੈ ।
ਮਾਹੀਤਿ = ਮੁਹੀਤ, ਘੇਰਾ, ਕਿਲ੍ਹਾ ।
ਜਾਣੈ = ਜਾਣ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ।
ਰੀਤਿ = ਤਰੀਕਾ, ਢੰਗ ।
ਜਿਨਿ ਛੋਡੇਂ = ਮਤਾਂ ਛੱਡੇਂ, ਨਾਹ ਛੱਡੀਂ ।
ਜਿਨਿ ਜਾਏ = ਮਤਾਂ ਜਾਏਂ, ਨਾਹ ਜਾਈਂ ।
ਘਰ = ਹਿਰਦਾ = ਘਰ ਜਿਸ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਕਿਲ੍ਹਾ ਬਣ ਚੁਕਾ ਹੈ ।
ਨਾਤਰੁ = ਨਹੀਂ ਤਾਂ, ਜੇ ਤੂੰ ਬਾਹਰ ਚਲਾ ਗਿਆ ।
ਰਿਸੈ ਹੈ = ਖਿੱਝ ਜਾਏਗਾ ।
ਰਿਸ = {ਸ਼ਕਟ. ਰਿ—ੱ ਟੋ ਬੲ ਨਿਜੁਰੲਦ, ਟੋ ਮੲੲਟ ਾਟਿਹ ੳ ਮਸਿਡੋਰਟੁਨੲ} ਬਿਪਤਾ ਵਿਚ ਪੈ ਜਾਣਾ, ਦੁਖੀ ਹੋਣਾ ।
ਰਾਇ = ਰਾਜਾ, ਮਨ = ਰਾਜਾ ।
ਬੁਧਿ = ਅਕਲ ।
ਪ੍ਰਗਾਸੁ = ਚਾਨਣ ।
ਬਾਸੁ = ਨਿਵਾਸ ।
ਗੁਰ ਮਿਲਿ = ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ।
ਦੋਊ = ਦੋਵੇਂ, ਹਿਰਦਾ ਤੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ।
ਏਕ ਸਮ = ਇਕੱਠੇ ।
ਉਰਧ = (ਮਾਇਆ ਵਲ) ਉਲਟਿਆ ਹੋਇਆ, ਪਰਤਿਆ ਹੋਇਆ ।
ਪੰਕ = ਪੰਕਜ, ਹਿਰਦਾ = ਕਮਲ ।
ਸੂਧਾ = ਸਿੱਧਾ, ਪਰਮਾਤਮਾ ਵਲ ਸਨਮੁਖ ।
ਲੈ = ਵੱਸ ਵਿਚ ਕਰ ਕੇ ।
ਬਿ੍ਰਹਸਪਤਿ = {ਠਹੲ ਪਲੳਨੲਟ ਜੁਪਟਿੲਰ} ਇਕ ਤਾਰੇ ਦਾ ਨਾਮ ਹੈ ।
ਬਿ੍ਰਹਸਪਤਿ ਵਾਰ = ਵੀਰਵਾਰ ।
ਬਿਖਿਆ = ਮਾਇਆ ।
ਦੇਇ ਬਹਾਇ = ਬਹਾਇ ਦੇਇ, ਰੋੜ੍ਹ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ।
ਤੀਨਿ ਦੇਵ = ਬਿਖਿਆ ਦੇ ਤਿੰਨੇ ਦੇਵਤੇ, ਮਾਇਆ ਦੇ ਤਿੰਨ ਗੁਣ ।
ਏਕ ਸੰਗਿ = ਇੱਕ ਦੀ ਸੰਗਤ ਵਿਚ ।
ਲਾਇ = ਜੋੜ ਦੇਂਦਾ ਹੈ, ਲੀਨ ਕਰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ।
ਤੀਨਿ ਨਦੀ = ਮਾਇਆ ਦੇ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾਂ ਦੀਆਂ ਨਦੀਆਂ ।
ਤਿ੍ਰਕੁਟੀ = {ਤਿ੍ਰ = ਕੁਟੀ ।
ਤਿ੍ਰ = ਤਿੰਨ ।
ਕੁਟੀ = ਵਿੰਗੀ ਲਕੀਰ} ਤਿ੍ਰਊੜੀ, ਤਿੰਨ ਵਿੰਗੀਆਂ ਲਕੀਰਾਂ, ਮੱਥੇ ਦੀ ਤਿਊੜੀ ਜੋ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਖਿੱਝ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆਂ ਮੱਥੇ ਉੱਤੇ ਪੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਖਿੱਝ ।
ਅਹਿਨਿਸਿ = ਦਿਨ ਰਾਤ ।
ਕਸਮਲ = ਪਾਪ ।
ਧੋਵਹਿ ਨਾਹਿ = ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੇ ।
{ਨੋਟ: = ਕਈ ਟੀਕਾਕਾਰ ਸੱਜਣ ਲਫ਼ਜ਼ ‘ਨਾਹਿ’ ਦਾ ਅਰਥ ਕਰਦੇ ਹਨ, ‘ਨ੍ਹਾ ਕੇ, ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰ ਕੇ’ ।
    ਪਰ ਇਹ ਬਿਲਕੁਲ ਗ਼ਲਤ ਹੈ, ਲਫ਼ਜ਼ ‘ਨਾਹਿ’ ਦਾ ਅਰਥ ਸਦਾ ‘ਨਹੀਂ’ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਨੋਟ: = ਹੁਣ ਤਕ ਅਸੀ ਵੇਖਦੇ ਆਏ ਹਾਂ ਕਿ ਹਰੇਕ ‘ਵਾਰ’ ਦੇ ਨਾਮ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਅੱਖਰ ਵਰਤ ਕੇ ਹਰੇਕ ਪਉੜੀ ਲਿਖੀ ਹੈ; ਜਿਵੇਂ: ਆਦਿਤ . . . ਤੋਂ . . . ਆਰੰਭ ਸੋਮ . . . . . ਤੋਂ . . . ਸਸਿ ਮੰਗਲ . . . . ਤੋਂ . . . ਮਾਹੀਤਿਬੁਧ . . . . . ਤੋਂ . . . ਬੁਧਿ ਬਿ੍ਰਹਸਪਤਿ . . ਤੋਂ . . .ਬਿਖਿਆ ਥਾਵਰ . . . . ਤੋਂ . . . ਥਿਰੁ ਪਰ ਇਸ ਪਉੜੀ ਨੰ: ੬ ਵਿਚ ਲਫ਼ਜ਼ ‘ਸੁਕ੍ਰਵਾਰ’ ਨਹੀਂ ਵਰਤਿਆ, ਇਸ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਅੱਖਰ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਣ ਵਾਲਾ ਸ਼ਬਦ ‘ਸੁਕਿ੍ਰਤੁ’ ਵਰਤ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ।
ਸੁਕਿ੍ਰਤੁ = ਭਲਾ ਕੰਮ, (‘ਬਾਰ ਬਾਰ ਹਰਿ ਕੇ ਗੁਨ’ ਗਾਵਣ ਦਾ) ਸ਼ੁਭ ਕੰਮ ।
ਸਹਾਰੈ = ਸਹਾਰਾ ਬਣਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਆਸਰਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ।
ਬ੍ਰਤ = {ਸ਼ਕਟ. ਵ੍ਰਤ—ੳ ਵੋਾ, ਮੋਦੲ ੋਡ ਲਡਿੲ} ਅੌਖੀ ਜੀਵਨ-ਜੁਗਤ ਦਾ ਪ੍ਰਣ, ਜੀਵਨ-ਜੁਗਤ-ਰੂਪ ਅੌਖੀ ਘਾਟੀ ।
ਬ੍ਰਤਿ = ਅੌਖੀ ਜੀਵਨ = ਜੁਗਤ ਦੇ ਪ੍ਰਣ ਉੱਤੇ, ਜੀਵਨ-ਜੁਗਤ-ਰੂਪ ਅੌਖੀ ਘਾਟੀ ਉੱਤੇ ।
ਨੋਟ: = ਮਨ ਨੂੰ ਵਿਕਾਰਾਂ ਵਲੋਂ ਰੋਕ ਕੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਨਾ ਇਕ ਅੌਖਾ ਰਸਤਾ ਹੈ, ਪਹਾੜੀ ਰਸਤਾ ਹੈ, ਘਾਟੀ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹਨ ਸਮਾਨ ਹੈ: “ਕਬੀਰ ਜਿਹ ਮਾਰਗਿ ਪੰਡਿਤ ਗਏ, ਪਾਛੈ ਪਰੀ ਬਹੀਰ ॥ ਇਕ ਅਵਘਟ ਘਾਟੀ ਰਾਮ ਕੀ, ਤਿਹ ਚੜਿ ਰਹਿਓ ਕਬੀਰ” ॥੧੬੫॥ ਅਨਦਿਨੁ—ਹਰ ਰੋਜ਼, ਹਰ ਵੇਲੇ ।
ਸਿਉ = ਨਾਲ ।
ਸੁਰਖੀ = {ਸ਼ਕਟ. ੍ਹã—ੀਕ} ਇੰਦ੍ਰੇ ।
ਰਾਖੈ = ਵੱਸ ਵਿਚ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ।
ਦੂਜੀ ਦਿ੍ਰਸਟਿ = ਮੇਰ = ਤੇਰ ਵਾਲੀ ਨਿਗਾਹ, ਵਿਤਕਰੇ ਵਾਲੀ ਨਜ਼ਰ ।
ਕਬੈ = ਕਦੇ ਭੀ ।
ਜਬ ਲਗੁ = ਜਦੋਂ ਤਕ ।
ਆਨ = ਆਣ, ਪਰਵਾਹ ।
ਦੂਜੀ ਆਨ = ਜਗਤ ਦੀ ਮੁਥਾਜੀ, ਲੋਕ-ਲਾਜ ਦਾ ਖਿ਼ਆਲ ।
ਮਹਲਿ = ਮਹਿਲ ਵਿਚ, ਪ੍ਰਭੂ-ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ।
ਜਾਨ ਨ ਲਾਭੈ = ਜਾਣਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ, ਜੁੜ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ, ਪਹੁੰਚ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ।
ਰਮਤ = ਸਿਮਰ ਸਿਮਰ ਕੇ ।
ਰਾਮ ਸਿਉ = ਪਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲ ।
ਰੰਗੁ = ਪਿਆਰ ।
ਕਹਿ = ਕਹੇ, ਆਖਦਾ ਹੈ ।
ਨਿਰਮਲ = ਪਵਿੱਤਰ ।
ਅੰਗ = ਸਰੀਰ, ਗਿਆਨ = ਇੰਦ੍ਰੇ ਆਦਿਕ ।